
Tất tần tật về các loại thùng ủ rượu vang
Ủ vang trong thùng là nền tảng của quá trình levage, thuật ngữ tiếng Pháp có nghĩa là “nuôi dưỡng”, được sử dụng để mô tả quá trình phát triển hương vị và hương thơm của rượu, giữa quá trình lên men và đóng chai. Quá trình trưởng thành của rượu, hay ủ vang trong thùng có thể kéo dài từ vài tháng đến nhiều năm. Những lựa chọn của người làm rượu trong quá trình ủ rượu, bao gồm cả việc ủ rượu trong bao lâu và cách chế biến bao nhiêu, sẽ có tác động rất lớn đến hương vị của thành phẩm. Một trong những lựa chọn quan trọng nhất là ủ rượu trong thùng thép hay thùng gỗ sồi.
Thùng gỗ sồi - Nguồn gốc tạo nên sự đa dạng
Từ loại Chardonnay màu vàng của Montrachet cho đến loại rượu Bordeaux mới trồng, những loại rượu đắt đỏ nhất thế giới sẽ được ủ trong thùng gỗ sồi. Đây không phải là một ý kiến, đó là sự thật.
Thùng gỗ sồi là loại thùng được sử dụng phổ biến nhất để ủ rượu vang và là loại thùng ủ truyền thống được sử dụng để ủ rượu vang Pháp. Cả mọi thứ từ chủng loại, kích thước, độ tuổi, thớ gỗ và cách xử lý thùng gỗ sồi đều ảnh hưởng rất lớn đến rượu thành phẩm. Khi gỗ sồi có tuổi đời càng già thì chúng càng có nhiều tannin và các hợp chất hóa học khác, giúp tạo ra hương vị và hương thơm phong phú hơn.
Có hai loại gỗ sồi chính có thể dùng làm thùng để sử dụng trên toàn thế giới: gỗ sồi trắng Mỹ và gỗ sồi châu Âu. Thùng gỗ sồi được làm từ các thanh gỗ sồi, là những miếng gỗ sồi dài được gắn chặt với nhau bằng các vòng kim loại. Các thùng được nướng trên lửa ở mức độ nướng nhẹ, trung bình hoặc tối. Thùng mới nướng nhẹ sẽ cho nhiều hương vani và caramel, trong khi thùng nướng sẫm màu hơn sẽ tạo ra mùi khói rang.
Thùng gỗ sồi cung cấp cho rượu vang một số hương vị và hương thơm đặc trưng, bao gồm:
- Mùi gỗ sồi
- Mùi vani
- Mùi caramel
- Mùi khói
- Mùi bánh mì nướng
- Mùi dừa
Ngoài ra, thùng gỗ sồi còn có một số tác động khác của rượu vang, bao gồm:
- Tăng cường độ tannin: Tannin là một hợp chất hóa học có trong vỏ và hạt nho. Khi rượu vang tiếp xúc với thùng gỗ sồi, tannin sẽ phản ứng với các hợp chất trong gỗ sồi và phát triển mạnh mẽ.
- Làm mềm tannin: Thùng gỗ sồi giúp tannin trong rượu vang mềm mại hơn, rượu vang sẽ dễ uống hơn.
- Tăng cường hương vị trái cây
- Tạo độ sâu và chiều sâu cho hương vị
Thời gian ủ rượu vang trong thùng gỗ sồi có thể thay đổi tùy theo loại rượu và sở thích của nhà sản xuất. Thông thường, rượu vang trắng được ủ trong thời gian ngắn hơn rượu vang đỏ. Rượu vang trắng thường được ủ trong khoảng 6-12 tháng. Rượu vang đỏ có thể được ủ trong thời gian dài hơn, từ 12 tháng trở lên. Một số loại rượu vang đỏ được ủ trong nhiều năm, thậm chí hàng thập kỷ.
Thùng thép không gỉ - Nơi hương vị tự nhiên được gìn giữ
Thùng thép không gỉ là loại thùng được sử dụng phổ biến thứ hai để ủ rượu vang. Thùng thép không gỉ không cung cấp cho rượu vang nhiều hương vị và hương thơm như thùng gỗ sồi. Tuy nhiên, thùng thép không gỉ có thể giúp bảo quản rượu vang tốt hơn và giữ lại hương vị tự nhiên của nho. Thùng thép không gỉ là một lựa chọn tốt cho các loại rượu vang trắng, vốn có hương vị trái cây tươi mát. Thùng thép không gỉ giúp bảo quản rượu vang lâu hơn, tránh hiện tượng oxy hóa và giữ lại hương vị tự nhiên của nho.
Thùng thép không gỉ thường được sử dụng để ủ rượu vang trắng, đặc biệt là các loại rượu vang trắng có hương vị trái cây tươi mát, chẳng hạn như Sauvignon Blanc, Riesling, Pinot Grigio,... Thời gian ủ rượu vang trong thùng thép không gỉ thường ngắn hơn so với thùng gỗ sồi.
Ngoài ra, một số giống nhỏ đỏ cũng có thể được ủ trong thùng thép không gỉ như Gamay, Grenache, Cabernet franc.
Vò đất sét – lịch sử lâu đời trong ngành rượu vang
Vò hai quai đất sét là loại thùng ủ lâu đời nhất, được sử dụng từ thời cổ đại. Loại đất sét được sử dụng để làm thùng đất sét có thể ảnh hưởng đến hương vị và hương thơm của rượu vang, chúng có thể được làm từ đất sét nung và các loại đất sét khác. Thùng đất sét có thể được tráng men hoặc không tráng men, tuy nhiên lớp tráng men có thể giúp bảo vệ rượu vang khỏi oxy hóa. Kích thước của thùng đất sét có thể ảnh hưởng đến thời gian ủ rượu vang. Thùng đất sét thường được sử dụng để ủ các loại rượu vang trắng có hương vị phức tạp, chẳng hạn như Chardonnay, Sauvignon Blanc, Riesling,... . Chúng cũng có thể được sử dụng để ủ rượu vang đỏ, nhưng ít phổ biến hơn.
Vò đất sét có xu hướng tạo ra ấn tượng thuần khiết hơn về trái cây, tròn trịa hơn so với thùng bê tông.
Trứng bê tông – Loại thùng ủ lãng mạn và thách thức
Thực tế trứng bê tông được sản xuất từ hình dạng tự nhiên của quả trứng, vật chứa, hay ở đây là rượu, bắt chước chuyển động xảy ra trong quả trứng một cách nhẹ nhàng. Đây hoàn toàn là một khái niệm lãng mạn, nhưng cũng thật thách thức, đặc biệt là nhiệt độ.
Trứng bê tông có đặc tính cách nhiệt rất cao, nhưng sau khi lên men rượu, cặn lắng xuống đáy, nước rượu cần một lượng năng lượng từ nhiệt nhất định để chuyển động đến giai đoạn tiếp theo.
Ngày nay, Kỹ thuật này ngày càng trở nên phổ biến do hiệu quả chi phí và kết quả nhanh chóng. Quá trình lão hóa bê tông diễn ra trong các bể bê tông lớn, nơi rượu được giữ ở khí hậu ổn định trong một thời gian dài. Rượu được ủ theo cách này thường có hương vị nhẹ hơn và cấu trúc tinh tế hơn so với rượu được ủ trong thùng gỗ sồi.
Thùng ủ rượu thủy tinh - loại thùng ủ rượu vang mới nổi
Thùng ủ rượu thủy tinh là loại thùng ủ rượu vang mới nổi. Thùng ủ rượu thủy tinh thường được sử dụng để ủ các loại rượu vang có hương vị phức tạp, chẳng hạn như rượu vang đỏ sẫm màu hoặc rượu vang ngọt.
Thùng ủ rượu thủy tinh có thể là thủy tinh trong suốt hoặc thủy tinh màu. Loại thủy tinh được sử dụng để làm thùng ủ rượu thủy tinh có thể ảnh hưởng đến hương vị và hương thơm của rượu vang, trong đó thủy tinh màu có thể giúp bảo vệ rượu vang khỏi ánh sáng mặt trời.
Đặc biệt là đối với rượu vang trắng hoặc hồng, loại thùng ủ thủy tinh này cho phép người làm vang có thể nhận biết bằng mắt thường liệu bạn đã làm tốt công việc lọc và khử trùng hay chưa.